ایسیم (eSIM) یا Soft SIM یک نوع سیم کارت قابل ادغام است که به‌صورت یکپارچه (Embedded SIM) به برد اصلی گوشی هوشمند متصل است.
با استفاده از این سیم کارت، نیاز به سیم کارت فیزیکی برای کاربران از بین می‌رود. اپراتورهای هر کشور باید این نوع سیم کارت‌ها را پشتیبانی کنند تا به کاربران خدمات ارائه دهند. این تکنولوژی با عرضه گوشی‌های هوشمند آیفون ۱۰ اس و ۱۰ اس مکس به بازار، توجه بیشتری جلب کرده و در حال توسعه است.
سیم کارت یا سیم (SIM) یک ماژول شناسایی مشترک (SUBSCRIBER IDENTITY MODULE) است که به‌طور عمده از جنس پی وی سی ساخته می‌شود.
این سیم کارت‌ها ابتدا با ابعاد بزرگ‌تر تولید می‌شدند و با گذر زمان ابعاد کوچک‌تری پیدا کردند و به میکروسیم و نانوسیم تبدیل شدند. همه سیم‌کارت‌ها دارای یک شماره ICCID ۲۰ رقمی هستند که به‌عنوان شناسه منحصربه‌فرد در سیستم شبکه مخابراتی عمل می‌کند.
همچنین شماره IMSI که شماره تماس سیم کارت است، در داخل سیم کارت ذخیره می‌شود. سیم کارت‌ها از حافظه داخلی نیز برای ذخیره شماره و پیامک استفاده می‌کنند. با افزایش ظرفیت حافظه تلفن همراه و فضاهای ابری، استفاده از حافظه سیم کارت کاهش یافته است.
ایسیم چیست؟
ایسیم (eSIM) یک نوع سیم کارت است که به‌صورت یکپارچه با دستگاه یا گوشی هوشمند ادغام می‌شود و نیاز به سیم کارت فیزیکی را از بین می‌برد.
عبارت eSIM مخفف Embedded Subscriber Identity Module به معنای ماژول شناسایی مشترک جاسازی‌شده است. این تکنولوژی اجازه می‌دهد که اطلاعات شناسایی مشترک (شماره IMSI و اطلاعات مربوط به اپراتور) به‌طور داخلی در دستگاه ذخیره‌شده و نیازی به درج یا تعویض سیم کارت فیزیکی نباشد.
با استفاده از ایسیم، کاربران می‌توانند به‌سادگی اپراتور مخابراتی خود را تعویض کنند بدون اینکه نیاز به خرید یک سیم کارت جدید داشته باشند. اینترنت eSIM نیز دیگر مزیتی است که باید به آن اشاره کرد.
این تکنولوژی به‌ویژه در دستگاه‌هایی که ابعاد فیزیکی محدودی دارند، مانند ساعت‌های هوشمند و دستگاه‌های اینترنت اشیاء (IoT)، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از جمله مزایای ایسیم می‌توان به سهولت در تعویض اپراتور، کاهش نیاز به فضا برای قرار دادن سیم کارت و امکان افزودن چندین اپراتور به یک دستگاه اشاره کرد. این تکنولوژی به‌تدریج در گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های مختلف به‌کار گرفته می‌شود.
مزایا و معایب خرید ایسیم
استفاده از ایسیم (eSIM) مزایای بسیاری دارد که تحسین و استفاده روزافزون کاربران را منجر شده است. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌شود:
- سهولت در تعویض اپراتور: با استفاده از ایسیم، کاربران به آسانی و بدون نیاز به خرید یا تعویض سیم کارت فیزیکی، می‌توانند اپراتور مخابراتی خود را تعویض کنند. این امکان به‌خصوص در سفرهای خارج از کشور بسیار مفید است.
- عدم نیاز به فضا برای سیم کارت: ایسیم به‌دلیل جاسازی درونی در دستگاه، نیازی به فضای خاص برای جایگذاری سیم کارت فیزیکی ندارد. این موضوع می‌تواند به طراحی زیبا و کم حجم‌تر دستگاه‌های هوشمند کمک کند. این مزیت به‌خصوص در ضدآب‌سازی دیوایس‌ها کاربرد بسیاری دارد و ماژول فیزیکی جاگذاری سیمکارت را حذف می‌کند.
امکان افزودن چندین اپراتور به یک دستگاه
از آنجا که اطلاعات شناسایی مشترک در دستگاه ذخیره می‌شود، امکان استفاده از چندین اپراتور مختلف بر روی یک دستگاه وجود دارد. این امر می‌تواند برای کاربرانی که نیاز به ارتباط با اپراتورهای مختلف دارند، بسیار مفید باشد. خرید ایسیم نیاز به خرید سیم کارت‌های مختلف و خرید شماره مجازی را کاملاً از بین می‌برد.
فعال سازی آسان ایسیم
با استفاده از ایسیم، فعالسازی خدمات مخابراتی نیز به‌راحتی انجام می‌شود. کاربران می‌توانند خدمات مختلف را به‌سادگی از طریق تنظیمات نرم‌افزاری فعالسازی کنند.
پشتیبانی از دستگاه‌های کم‌حجم: ایسیم به‌ویژه در دستگاه‌هایی که فضای محدودی دارند، نظیر ساعت‌های هوشمند و دستگاه‌های اینترنت اشیاء (IoT)، کاربرد دارد و به دستگاه‌های کم‌حجم امکان اتصال به شبکه مخابراتی را می‌دهد.
پشتیبانی از سیم کارت هوشمند (Smart SIM): این تکنولوژی این امکان را فراهم می‌کند که سیم کارت هوشمند با قابلیت‌های اضافی نظیر اطلاعات ترافیک داده، تراکنش‌های امن و… بر روی ایسیم قرار گیرد.
عدم نیاز به تعویض سیم کارت و خرید شماره خارجی در سفرهای خارج از کشور
با استفاده از eSIM، کاربرانی که به‌طور مداوم به کشورهای مختلف مسافرت می‌کنند، نیازی به تعویض و خرید سیم کارت جدید برای هر کشور ندارند. این امکان به آن‌ها اجازه می‌دهد با همان سیم کارت یکپارچه، از خدمات اپراتوری هر کشور بهره‌مند شوند. البته به شرطی که این تکنولوژی در کشور مقصد پشتیبانی شود.
- کاهش هزینه‌ها: استفاده از eSIM نه‌تنها برای کاربران (به‌دلیل عدم نیاز به سیم کارت‌های جدید) هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه به اپراتورها نیز کمک می‌کند تا در هزینه‌های اضافی برای تولید و عرضه سیم کارت‌ها صرفه‌جویی کنند.
- سهولت در اتصال به شبکه مخابراتی: کاربران می‌توانند با یک تماس تلفنی یا از طریق اپلیکیشن مربوطه، بر اساس موقعیت جغرافیایی خود به شبکه موبایل متصل شوند.
- کمک به حفظ محیط زیست: با کاهش نیاز به تولید و دور انداختن سیم کارت‌های فیزیکی، استفاده از eSIM به حفظ محیط زیست کمک می‌کند و در جهت کاهش زیان‌های زیست‌محیطی تأثیر مثبتی دارد.
- توسعه فناوری: این تکنولوژی باعث توسعه و پیشرفت در حوزه فناوری مخابراتی می‌شود و به کاربران امکاناتی پیشرفته‌تر را ارائه می‌دهد که در آینده نزدیک رونمایی خواهند شد.
معایب استفاده از ایسیم
استفاده از سیم کارت eSIM نیز با برخی معایب همراه است که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود:
۱. محدودیت شبکه ایسیم
در حال حاضر که در حال مطالعه این مطلب هستید، تمام اپراتورها و کشورها از سیم کارت eSIM پشتیبانی نمی‌کنند. بنابراین، کاربران ممکن است در برخی مناطق یا توسط برخی اپراتورها محدودیت‌هایی در استفاده از این تکنولوژی داشته باشند.
اگر گوشی جدید شما تنها از ایسیم پشتیبانی کند و به کشوری مانند ایران سفر کنید که از این تکنولوژی پشتیبانی نمی‌شود، آنگاه گوشی شما به یک پاره آجر بی‌مصرف تبدیل خواهد شد.
همچنان در سفرهای خارجی نیاز به خرید سیم کارت خارجی احساس می‌شود.
۲. نیاز به تجهیزات سازگار
برخی از دستگاه‌ها هنوز از تکنولوژی eSIM پشتیبانی نمی‌کنند و به سیم کارت فیزیکی نیاز دارند. در نتیجه، استفاده از این تکنولوژی نیازمند داشتن دستگاه سازگار است. برای استفاده از ایسیم باید به فکر خرید یک گوشی جدید باشیم. از طرف دیگر، گوشی‌های جدیدی که از ایسیم پشتیبانی می‌کنند، به احتمال زیاد قیمت‌های بالاتری نسبت به گوشی‌های امروزی خواهند داشت.
۳. احتمال از دست رفتن اطلاعات
در صورت از دست رفتن یا خرابی دستگاه حاوی eSIM، اطلاعات شناسایی مشترک نیز از دست می‌رود و بازیابی آن ممکن نیست.
۴. نیاز به پشتیبان‌گیری مداوم
به علت احتمال از دست رفتن اطلاعات، استفاده از eSIM نیازمند پشتیبان‌گیری مداوم از اطلاعات شناسایی مشترک است تا در صورت خرابی دستگاه، اطلاعات قابل بازیابی باشند. در صورت بروز مشکلات سخت‌افزاری، جابه‌جایی تراشه بر روی مادربورد سخت و تخصصی است و احتمال از دست رفتن تمام اطلاعات وجود دارد.
۵. محدودیت در انتخاب اپراتور
در برخی موارد، ممکن است اپراتورها محدودیت‌هایی در انتخاب اپراتور مخابراتی برای کاربران ایجاد کنند و کاربران نتوانند به‌راحتی اپراتور مورد نظر خود را برگزینند.
۶. مسائل امنیتی
به دلیل ذخیره اطلاعات شناسایی مشترک در دستگاه، ممکن است احتمال مسائل امنیتی و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات برخی افراد افزایش یابد.
با توجه به این معایب، استفاده از eSIM نیازمند دقت و آگاهی کاربران در مورد محدودیت‌ها و ریسک‌های احتمالی است.
ایسیم در ایران
در حال حاضر در ایران از تکنولوژی eSIM استفاده نمی‌شود و این فناوری به‌طور رسمی وارد بازار مخابراتی کشور نشده است. همچنین، هیچ اپراتور موبایل در ایران اقدامی برای ارائه سیم کارت الکترونیکی (eSIM) نکرده است. در این زمینه، شرکت‌های ایرانسل و شاتل از تست‌ها و آزمایشاتی بر روی این فناوری خبر داده‌اند؛ اما هیچ تصمیم رسمی برای راه‌اندازی eSIM در ایران اعلام نشده است.
با توجه به پیشرفت روزافزون فناوری در ایران، در آینده نزدیک شاهد فعال شده ایسیم ایرانی و سیم کارت های ایسیم در ایران خواهیم بود.
راه اندازی و استفاده از ایسیم
اطلاعات داخل ایسیم قابل باز‌نویسی است، به این معنی که کاربر با چند کد دستوری، چند تماس ساده یا استفاده از یک اپلیکیشن، می‌تواند اپراتور خود را انتخاب کرده یا تغییر دهد. تنها کافی است یک حساب کاربری و یک اپلیکیشن اختصاصی را روی گوشی خود نصب کنید.
استفاده از eSIM نیازمند چند مرحله اصلی است. در اینجا نحوه استفاده از eSIM توضیح داده می‌شود:
۱. پشتیبانی از eSIM توسط اپراتور
ابتدا باید اطمینان حاصل شود که اپراتور موبایل شما نیز در کنار گوشی هوشمندتان، از تکنولوژی eSIM پشتیبانی می‌کند. این موضوع را می‌توانید از وب‌سایت یا پشتیبانی اپراتور خود چک کنید.
۲. دریافت QR CODE یا کد فعالسازی ایسیم
اپراتور موبایل شما باید یک کد فعالسازی یا QR CODE برای ایسیم شما فراهم کند. این کد ممکن است به‌صورت الکترونیکی از طریق اپلیکیشن اپراتور یا از طریق پیامک و ایمیل در قالب یک لینک ارسال شود.
۳. اسکن QR CODE یا وارد کردن کد فعالسازی ایسیم
با استفاده از دوربین گوشی یا تبلت خود، QR CODE را اسکن کنید. ممکن است از شما خواسته شود که کد فعالسازی و اطلاعات دیگری همانند اطلاعات هویتی را وارد کنید.
۴. تأیید هویت و اتصال به شبکه
پس از اسکن یا وارد کردن کد، اپراتور شما را تأیید هویت خواهد کرد. این تأیید هویت ممکن است از طریق ارسال یک پیامک یا وارد کردن اطلاعات خاص باشد. بعد از تأیید هویت، ایسیم شما به شبکه موبایل متصل می‌شود.
توجه داشته باشید که مراحل فوق ممکن است بسته به اپراتور و دستگاه مورد استفاده تغییر کند. همچنین، در حال حاضر در ایران، هیچ اپراتوری از ایسیم پشتیبانی نمی‌کند و این تکنولوژی در کشور فعال نیست.
تفاوت Embedded SIM صنعتی با eSIMهایی که در آیفون استفاده می‌شود
تاکنون متوجه شدیم که سیم کارت eSIM (Embedded Subscriber Identity Module) یک فناوری جدید در زمینه سیم کارت‌ها است که در دستگاه‌ها مانند گوشی‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند، تبلت‌ها و سایر دستگاه‌های متصل به اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. حالا بیایید تفاوت بین سیم کارت eSIM صنعتی و eSIM مورد استفاده در آیفون را بررسی کنیم:
ایسیم (eSIM) صنعتی
- این نوع eSIM به‌عنوان سیم کارت جاسازی‌شده معروف است و در دستگاه‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به سیم کارت فیزیکی (سیم کارت معمولی) ندارند.
- eSIM صنعتی معمولاً در دستگاه‌هایی با فرم و خصوصیات خاص نظیر دستگاه‌های صنعتی، اشیاء هوشمند (IoT) یا دستگاه‌های خودراه‌انداز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایسیم (eSIM) در آیفون و دستگاه‌های دیگر
- در دستگاه‌های هوشمند مانند آیفون، eSIM به‌عنوان جایگزین سیم کارت فیزیکی به‌کار می‌رود. این مزیت کاربران را قادر می‌سازد که بدون نیاز به سیم کارت فیزیکی، از خدمات اپراتورهای مختلف استفاده کنند.
- در آیفون و دستگاه‌های دیگر، eSIM از طریق اسکن یک QR CODE یا تأیید از طریق اپلیکیشن اپراتور فعال می‌شود.
در هر دو مورد، هدف از استفاده از eSIM افزایش سهولت و انعطاف در مدیریت اشتراک‌های شبکه است؛ اما در محیط‌ها و دستگاه‌های مختلف از این فناوری به‌صورت متفاوتی استفاده می‌شود.
چه دستگاه های ایسیم پشتیبانی می کنند؟
تا ژانویه 2024 گوشی‌ها، ساعت‌های هوشمند و دستگاه‌هایی که از eSIM پشتیبانی می کنند به شرح زیر هستند:
- گوشی اپل: iPhone XR ، iPhone XS ، iPhone XS Max ، iPhone 11 ، iPhone 11 Pro ، iPhone 11 Pro Max ، iPhone 12 iPhone 12 Pro ، iPhone 12 Pro Max ، iPhone 12 Mini ، Watch Series 3-4-5-6-SE ، iPad Pro اطلاعات بیشتر پشتیبانی eSIM در اپل »
- گوشی گوگل: Pixel 2-3-3XL-4-4XL اطلاعات بیشتر eSIM در گوگل »
- گوشی سامسونگ: Galaxy S20-S20+-S20 Ultra ، Galaxy Note 20 ، Galaxy Note 20 Ultra اطلاعات بیشتر eSIM در گوشی های سامسونگ »
- ویندوز ۱۰
- برخی از لپتاپ‌ها مانند ASUS Mini Transformer T103HAF
- تبلت مایکروسافت Surface Duo
سخن پایانی
ایسیم (eSIM) به‌عنوان یک فناوری نوین در زمینه سیم کارت‌ها، امکانات جدیدی به کاربران ارائه می‌دهد. این فناوری با حذف نیاز به سیم کارت فیزیکی، سهولت و انعطاف بیشتری در مدیریت اشتراک‌های شبکه فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند بدون نیاز به تعویض سیم کارت و با استفاده از اپلیکیشن‌ها و QR CODEها به‌سرعت به شبکه‌های مختلف متصل شوند.
همچنین، ایسیم باعث کاهش هزینه‌ها و سهولت در استفاده از خدمات اپراتورها می‌شود. با توجه به پیشرفت این فناوری در دستگاه‌های مختلف از جمله گوشی‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند، تبلت‌ها و دستگاه‌های متصل به اینترنت، امکانات بیشتری به کاربران ارائه می‌شود.
با این وجود، در حال حاضر در برخی کشورها مانند ایران این فناوری به‌صورت کامل جا نیفتاده است و پشتیبانی نمی‌شود. در کنار این موضوع باید معایبی مانند نیاز به خرید گوشی جدید، محدودیت در پشتیبانی در برخی از کشورها در سفرهای خارجی، احتمال از دست رفتن اطلاعات و محدودیت در انتخاب اپراتور را نیز در نظر گرفت.